Krzyżanowice Powierzchnia: 806 ha Liczba mieszkańców: 1906 Centrum administracyjne Gminy Krzyżanowice. Początki wsi sięgają XIII w. W Krzyżanowicach warty zobaczenia jest Pałac Lichnowskich, obecnie Różany Pałac – Dom Pomocy Społecznej, którego właścicielem i prowadzącym jest Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek. W pałacu tym za czasów Lichnowskich przebywali m.in. Ludwik van Beethoven i Franciszek Liszt. Zwraca też uwagę wybudowany w 1853 r. w stylu neogotyku angielskiego budynek bramny. Warty zwiedzenia jest również park przypałacowy z wieloma rzadkimi okazami flory pamiętającymi czasy dawnych właścicieli oraz kościół parafialny pw. św. Anny. Krzyżanowice to również stawy pożwirowe, miejsca chętnie odwiedzane przez wędkarzy oraz osoby lubiące spotkania z naturą. Bieńkowice Powierzchnia: 1417 ha Liczba mieszkańców; 1136 Sołectwo położone w północnej części Gminy, graniczy z Raciborzem. Bieńkowice powstały na przełomie XII i XIII w. Wieś typowo rolnicza. Warto zwiedzić: kościół, odnowiony „klasztor św. Walentego” – obecnie Dom Kultury DFK, krzyż – pomnik poległych mieszkańców w czasach wojen, wystawiony w 1871 r., odnowiony w 2003, spichrz przy ul. Pomnikowej, zabytkową kuźnię Państwa Socha. Sołectwo znane jest przede wszystkim z tradycyjnej procesji konnej w czasie świąt wielkanocnych, kończącej się wyścigami i nabożeństwem w miejscowym kościele. Bolesław Powierzchnia: 378 ha Liczba mieszkańców: 459 Sołectwo to usytuowane jest w zachodniej części gminy. Po raz pierwszy Bolesław wzmiankowany był w 1377 r. We wsi znajduje się parafialny kościół pw. św. Jadwigi z 1876 r. Znajduje się tu również kilka zachowanych spichlerzy z XVIII i XIX wieku. W Bolesławiu można przekroczyć granicę z Czechami. W Bolesławiu został odnowiony wodny młyn z XVI wieku. Budynek młyna z 1819 r. jest przystosowany do rodzinnych spotkań, a w jego wnętrzu można znaleźć wiele pamiątek z przeszłości. Tworków Powierzchnia: 1714 ha Liczba mieszkańców: 2602 Tworków znany jest ze swej niezwykłej historycznej przeszłości, na którą wpłynęły m.in. tak znane postacie, jak: ks. dr Augustyn Weltzel, błogosławiony ks. Emil Szramek, ks. Józef Gregor, czy pisarz Ludwik Bielaczek. Pierwsze wzmianki o wiosce pochodzą z 1350 r., lecz jej początki sięgają prawdopodobnie 1258 r. W XIV w. został wzniesiony kościół św. Piotra i Pawła, który następnie przebudowywano w XVIII i XIX w. Podczas remontu pod koniec XX w. w kościele odkryto krypty z zabytkowymi sarkofagami rodziny Reiswitz mające ponad 300 lat. Kościół parafialny w Tworkowie to jedno z najważniejszych dzieł architektury barokowej Ziemi Raciborskiej, w którym znajduje się unikalna w skali europejskiej ekspozycja kilkunastu zdobionych trumien i strojów. Z XIV w. też pochodzą najstarsze fragmenty zamku wybudowanego w stylu gotyckim, który około XVI w. rozbudowano, zmieniając jego styl na renesansowy. W styczniu 1931 r. w zamku tworkowskim spłonął dach a do dalszych zniszczeń przyczyniły się działania w okresie II wojny światowej. Dzisiaj pozostały po zamku malownicze ruiny zrewitalizowane w 2020 r., w których wieżę zamkową wbudowano 21-metrową platformę widokową, a całość zabezpieczono, aby turyści bezpiecznie mogli zwiedzać teren. Owsiszcze Powierzchnia: 272 ha Liczba mieszkańców: 742 Owsiszcze położone są w malowniczej kotlince otoczonej wzgórzami, przy granicy z Czechami. Miejscowość powstała prawdopodobnie w XIV w. W 1923 r. wzniesiono we wsi kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Dla upamiętnienia ofiar I wojny światowej mieszkańcy Owsiszcz wybudowali pomnik, na którym wykute zostały nazwiska wszystkich poległych. W ostatnich latach przeprowadzono tam badania archeologiczne. Były one następstwem znalezienia na terenie Owsiszcz pięściaka, który wykonany był przez człowieka z epoki kamienia łupanego. Tym krzemiennym narzędziem posługiwał się nasz przodek przed około 250–200 tys. laty. W Owsiszczach zlokalizowane jest byłe przejście graniczne do czeskiego Piszcza. Nowa Wioska Powierzchnia: 262 ha Nowa Wioska: 323 Nowa Wioska jest najmniejszą miejscowością Gminy. Nowa Wioska powstała w XIV w. We wsi dominują właśnie małe gospodarstwa rolne, chociaż mieszka w niej dużo więcej rodzin niż przed wiekami. Ze względu na bliskość wpływów morawskich, ludność tej miejscowości mówi ciekawą mieszaniną gwary śląskiej z narzeczem morawskim. Do Nowej Wioski prowadzi piękna aleja lipowa. Roszków Powierzchnia: 641 ha Liczba mieszkańców: 407 Roszków to niewielka miejscowość o charakterze rolniczym, położona na południe od Krzyżanowic. Wioska była wzmiankowana już w 1264 r. Wyrobiska roszkowskiej żwirowni ciągle odkrywają ciekawe „skarby” historii, np. znaleziono tam pnie dębów czarnych o obwodach 600-700 cm, a także szczątki zwierząt kopalnych m.in. mamutów, które żyły na tych terenach i wyginęły przed 10 tys. lat. Mieszkańcy Roszkowa obecnie tworzą bardzo zżytą i zintegrowaną społeczność lokalną. Zabełków Powierzchnia: 517 ha Liczba mieszkańców: 846 Zabełków leży w południowej części gminy i powstał w XIV w. W 1937 r. wzniesiono we wsi kościół pw. św. Jadwigi. Z historii wsi zachowały się jedynie na zabełkowskim cmentarzu neogotycki krzyż z 1866 r., krzyż cmentarny noeogotycki z 1897 r. i pomnik poległych w I wojnie światowej z 1919 r. W okolicach Zabełkowa i Chałupek rzeka Odra tworzy malownicze i unikalne meandry. Powstające w wyniku naturalnego procesu starorzecze sprzyja tworzeniu nowych siedlisk roślin i zwierząt: naturalnie rozrasta się. Rudyszwałd Powierzchnia: 476 ha Liczba mieszkańców: 721 Rudyszwałd powstał na przełomie XIII i XIV w., początkowo zapisany jako Las Rudolfa. Do dziś na granicy Rudyszwałdu i Zabełkowa zachował się też krzyż pokutny z XIV-XVI w. z piaskowca. Obecny kościół pw. św. Trójcy został wybudowany w 1935 r. W Rudyszwałdzie istnieją dwa przejścia graniczne z Czechami – do Szylerzowic oraz Haci. Chałupki Powierzchnia: 439 ha Liczba mieszkańców: 1572 Sołectwo położone jest na lewym brzegu Odry, w miejscu, w którym Odra zaczyna swój polski bieg. Historia tej nadgranicznej osady, jako dóbr rycerskich sięga XIV w. Istniał tam gród książęcy strzegący traktu do Czech. W 1862 wzniesiono istniejący zamek, w którym obecnie mieści się restauracja i hotel. W okolicach Chałupek i Zabełkowa rzeka Odra tworzy malownicze i unikalne meandry. Powstające w wyniku naturalnego procesu starorzecze sprzyja tworzeniu nowych siedlisk roślin i zwierząt: naturalnie rozrasta się zagrożona wyginięciem topola czarna, gniazdują: sieweczka rzeczna, brodziec piskliwy, zimorodek i brzegówka. Brzegi porastają